پدیدآورنده: محمود مهدیپور ،
،
یادآوری حادثه عاشورا در دنیای اسلام و به ویژه در قلمرو یاران عترتعلیهم السلام امروزه یک فرهنگ است. فرهنگی که ریشه در عقل و فطرت انسانی و آیات قرآن و سنت نبوی صلی الله علیه وآله دارد.
بخش مهمی از آیات قرآن ، که گاه به یک سوم و گاه به یک چهارم و در برخی احادیث در حد نیمی از قرآن شناخته شده، در ارتباط نزدیک با پیامبر و اهل بیت رسول خداست، به طوری که در برخی از روایات آمده که نیمی از قرآن درباره ما و نیمی درباره دشمنان ماست. بیش از هزار آیه چون آیات تطهیر و مباهله و نور و ذی القربی و تبلیغ و ولایت، در روایات معصومینعلیهم السلام بر ائمهعلیهم السلام و فضیلتها و عملکرد و اندیشه و گفتار و رفتار آنان تطبیق و تفسیر شده است. و بخشی از آیات، اختصاص به حضرت سید الشهدا و جریان عاشورا و فرهنگ کربلا دارد.
سوره « و الفجر و لیال عشر» بر دهه آغازین محرم انطباق یافته است و در آیه « و من قتل مظلوما فقد جعلنا لولیه سلطانا» مصداق شهید مظلوم، سید الشهداء و مظهر کامل اولیای مظلومان، حجتبن الحسن ، حضرت مهدی موعود است.
روایات عترت علیهم السلام حروف مقطعه «کهیعص» را حروف نمادین ماجرای عاشورا می شناسند.
یکی از پژوهشگران معاصر به نام حسین استاد ولی در مقدمه ای که بر کتاب گرانقدر «تاویل الآیات الظاهرة فی فضائل العترة الطاهرة» نوشته است، 24 کتاب را نام می برد که در زمینه آیات قرآنی مربوط به عترتعلیهم السلام نگاشته شده است.
مفسر و محقق بزرگ نیمه دوم قرن دهم ; سید شرفالدین علی استرآبادی، در کتاب نامبرده هشتصدو پنجاه صفحه وزیری را به ذکر آیات و سوره های قرانی که به طور مستند مربوط به پیشوایان معصومعلیهم السلام دانسته اند، اختصاص داده است.
علاوه بر جایگاه رفیع عترتعلیهم السلام در کتاب خدا، حجم وسیعی از احادیث نبوی صلی الله علیه وآله به ترسیم مناقب و فضائل و ارزش ها و فضائل و مصائب و ارزش زیارت، اطاعت و محبت معصومینعلیهم السلام پرداخته است.
در میان معصومینعلیهم السلام سیدالشهداء و جریان عاشورا، جایگاهی دارد که اخیرا یکی از محققان به فکر نگارش دائرةالمعارفی پانصد جلدی درباره آن بزرگوار افتاده و تعدادی از مجلدات آن را منتشر کرده است.
برگزاری مراسم عاشورا و سوگواریهای محرم،امروز از روشن ترین نمودهای ارادت و جلوه های حمایت از اهل بیتعلیهم السلام محسوب میشود.
در تمام بلاد شیعه و بسیاری از کشورهای اسلامی و غیر اسلامی، در ایام محرم پرچم های عزاداری سرور شهیدان برافراشته می شود و مجالس روضه خوانی و مرثیه سرایی و هیئات عزاداری تشکیل می گردد.
میزان موقوفات و نذورات امت اسلام برای گرامیداشتخاطره شهیدان کربلا و اقامه عزاداری اباعبداللهعلیه السلام در کل جهان بی نظیر است و از بارزترین نشانه های عشق بشریتبه ویژه مسلمانان به ساحت مقدس پیشوای شهیدان کربلاست.
آمار بالای نام های حسین و زینب در جوامع اسلامی، عمق نفوذ حسین بن علی علیهما السلام را در اعماق وجدان عمومی و عواطف مسلمانان نشان میدهد.
عالیترین هنرهای مردمی، نابترین جلوههای ذوق شعری و نقاشی و موسیقی و معماری و پرخروش ترین قیام های اجتماعی و عظیمترین اجتماعات مردمی و گسترده ترین و عمیقترین سوگواریهای جمعی و سراسری، مولود عشق بشریتبه آستان قدس حسینی و یاران فداکار اوست.
این جایگاه بلند اجتماعی، دستاورد رهنمودهای قرآن و سنت درباه سرور جوانان بهشتی است.
رسول خداصلی الله علیه وآله ، حسین بن علیعلیهما السلام را «بهجة قلبی » مینامد، (1) لبهای مقدس او را میبوسد و می فرماید: « من از حسینم و حسین از من است.» (2) و گاه تاکید میکند: « هر کس میخواهد محبوبترین چهره زمینی را در نزد آسمانیان بشناسد، به سیمای حسین علیه السلام نگاه کند.» (3)
تاکید امامان و رهبران تفکر شیعی بر فضایل و زیارت و آرمان ها، و مظلومیت و گریه و بزرگداشت و احیای نام و یاد سیدالشهداءعلیه السلام و حوادثی که در پرتو خورشید عاشورا و ماه محرم شکل گرفت ، از عاشورا مشعلی جاودانه ساخت و کربلا را به صورت بزرگترین دژ مقاومت و چتر مصونیت امت اسلامی در برابر کفر و شرک و نفاق و بیداد درآورد. امروز عاشورای حسینی ، سمبل ظلم ستیزی و عدالتخواهی کشتی نجات امت اسلامی، و راه رهایی مظلومان عالم از سلطه استکبار جهانی شناخته می شود.
از سوی دیگر در طول تاریخ تلاش هایی برای فراموش شدن نام حسین بن علیعلیهما السلام و خاموشی این مشعل هدایت صورت گرفت. گاه برای زدودن رنگ مظلومیت گفتند: حسین بن علیعلیهما السلام همچون عیسیعلیه السلام، شهید نشد بلکه به آسمانها بالا رفت و دیگری در چهره او متمثل گردید.
گاه عاشورا را عید نامیدند و احادیثی در مبارک بودن این روز ساختند و همه حوادث دلپذیر عالم را به این روز نسبت دادند و جشن و عروسی ها را در این روز متمرکز کردند.
گاه اهداف قیام حسینی را تحریف کردند.
گاه جنایتیزید را خطای در اجتهاد دانستند و به تبرئه یزید پرداختند.
گاه گنبد و بارگاه حسینعلیه السلام را تخریب کردند و به شخم صحن و سرای اباعبدالله علیه السلام روی آوردند.
گاه محدودیتها و ممنوعیتهای فراوان در زیارت آن معشوق قلب ها پدید آوردند.
جلادان تاریخ همچون صدام و رضاخان، گاه شال عزا به گردن انداختند و خود را عزادار سیدالشهداء معرفی کردند و روز دیگر سوگواری و عزاداری و برگزاری دسته های سینهزنی و زنجیر زنی را گناه نابخشودنی دانستند و هیئات عزاداری را به رگبار گلوله بستند.
همه این تلاشهای مذبوحانه، نشان وحشت استکبار و نوکران آنان از جوشش خون پاک حسینی در رگ های نسل جوان امت اسلامی است. بی جهت نیست که قلم بدستان وابسته به کفر جهانی، فرهنگ شهادت را هدف قرار داده اند و لباس مشکی و نتسوگواری برای امام شهیدان را شبهه باران کردند.
علیرغم همه این کوشش های کور، گرایش دل های صالحان و مؤمنان و فطرتهای پاک به سوی عاشورا و محرم افزون تر و گستردهتر گردید. عاشوراگرایی امت اسلام، اقدامی معمولی و فرمایشی نیست. محبتحسینی، با هدایت الهی بر قلب همه مظلومان عالم چنگ انداخته و دلهای همه مؤمنان را شیدای فرزند فاطمهعلیها السلام ساخته است.
در قرآن میخوانیم: «ان الذین آمنوا و عملوالصالحات سیجعل لهم الرحمن ودا»; (4) « کسانی که ایمان آورده و عمل صالح انجام دادند، به زودی خداوند برایشان دوستی قرار میدهد.»
و در حدیث نبوی صلی الله علیه وآله می شنویم: « ان لقتل الحسین حرارة فی قلوب المؤمنین لاتبرد ابدا; (5) براستی شهادت حسین علیه السلام آن چنان حرارتی در دل مؤمنان پدید آورده ، که هرگز سرد نمیشود.»
فرهنگ عاشورا و نقشههای استعمار
امروز عاشورا از فرهنگ مردم حذف شدنی نیست و استکبار هم این حقیقت را می داند، تجربه مکرر بیدادگران خارجی و مزدوران داخلی، به آنها آموخت که نمی توان عاشورا را از اندیشه و عواطف و آداب و رسوم مسلمانان محو کرد، از این رو آن چه امروز به آن می اندیشند، دو مساله دیگر است:
1 - کالبد عاشورا را نگهدارند و روح حسینی را از آن بگیرند و مراسم روضه خوانی را در حد عادت و رسمی که تنها به قصد ثواب اخروی برگزار می شود و گناهان انسان را میشوید، تبدیل میکنند و اهداف قیام و درس های امام و عبرت آموزیهای آن را به فراموشی بسپارند.
2 - عاشورا را به خدمت اهداف سیاسی و اجتماعی خویش بگیرند و فرهنگ تسامح و تساهل و همزیستی با کفر و شرک و بیداد را از طریق وابستگان فکری، فرهنگی خویش در مراسم عاشورا تزریق کنند و عاشورایی هماهنگ با استانداردهای بینالمللی تبلیغ و ترویج کنند.
برای این کار تحریف اهداف، تحریف وقایع، و تحریف چهرههای عاشورایی ضرورت دارد.
کارنامه مطبوعات جبهه نفاق در چند سال اخیر همزمان با ایام محرم و صفر، به خوبی نشان میدهد که برخی فریب خوردگان و قلمزنان وابسته، میکوشند از عاشورا و محرم هم راهی برای گفت وگو و سازش با استکبار جهانی پیدا کنند.
گرچه پیام ظلم ستیزی ، عرفانگرایی، عدالتخواهی، عزتگرایی و استقلال خواهی سیدالشهداء آن چنان درخشان و فراگیر و عمیق عرضه شد که با گرد و غبار برخی روزنامهنگاران ، تیره و تار نمی شود، اما این جهتگیری سیاستگذاران استکبار و رسانههای هماهنگ با آنان، رسالت روحانیت و مبلغان دین را چند برابر میسازد.
وظایف مبلغان
بلبلان بوستان استقلال و آزادی و جمهوری اسلامی و پاسداران فرهنگ عاشورایی و همه عالمان و مرثیهسرایان و مداحان اهل بیتعلیهم السلام وظیفه دارند، در برابر سیاست تسامح و لبخند به استکبار، سیاستسوگواری بر مظلوم و نهیب و خروش در برابر شیطان بزرگ و نرمش و عطوفتبا خودیها را ترویج کنند.
برای مقابله با اهداف کفر جهانی و سیاست رسانه های آنان اقدامات زیر ضروری است:
1 - اهداف قیام قدسی اباعبداللهعلیه السلام بر اساس کلام خود آن بزرگوار بدون هر گونه تحریف و گزینش تبیین شود.
2 - وقایع جان سوز کربلا با دقت و مستند برای نسلهای جدید تبیین گردد.
3 - عقاید اصیل شیعی و اسلامی به توده های مردم آموزش داده شود.
4 - احکام دینی و فقه سنتی و پویای اسلام به فرزندان امت اسلامی ارائه گردد.
5 - شبهات روشنفکرنمایان و روزنامه های زنجیرهای پاسخ گفته شود.
6 - از حوادث کربلا، تحریف زدایی صورت گیرد.
7 - راه کارهای وحدت امت اسلامی در تمسک به قرآن و عترت علیهم السلام تبیین شود.
8 - روح امید و توکل به خدای متعال در امت اسلامی تقویت گردد.
9 - دشمنان امت اسلام و اندیشه ها و حاکمیت قوانین الهی در عصر کنونی به مردم معرفی شوند.
10 - محبت و معرفت عترت علیهم السلام و انس و الفتبا قرآن و حدیثبه عنوان تنها راه کار رهایی امت اسلامی برای نسل جوان تبلیغ گردد.
11 - مبلغان متعهد با هر گونه تحریف دین چه تحریف های برخاسته از امواج غرب گرایی و التقاط و چه تحریف های برخاسته از رسوبات جهل و جمود، با تمام توان مبارزه کنند.
پاسداری از عاشورا
در دنیای رسانه سالاری ، عاشورا و سیدالشهداء علیه السلام هم مورد هجوم فرهنگی است نه هجوم فیزیکی، و پاسداری از فرهنگ عاشورا وظیفه ماست.
پاسداری از عاشورا، پاسداری از ایمان و توحید و حاکمیتخدا بر سراسر جهان است.
پاسداری از عاشورا فقط در برگزاری روضههای بدون توجه به اهداف و آرمانهای حسینی نیست. پاسداری از عاشورا در محبتهای فاقد معرفتخلاصه نمیشود.
پاسداری از فرهنگ عاشورا، با اقامه معروفها و نبرد با همه منکرات اجتماعی و به ویژه فرهنگ وابستگی به کفار خارجی و مبارزه با ترویج فرهنگ اقتصادی استعماری تحقق می پذیرد.
پاسداری از عاشورا، به معنای بریدن از حکومتهای یزیدی و وابسته و پیوستن به اردوگاه سیدالشهداء است.
پاسداری از عاشورا، فریاد بلند بازگشت امت اسلامی به سوی عترت پیامبر خداست.
اگر ماه رمضان ماه قرآن و بازگشتبه کتاب الهی است، ماه محرم ماه بازگشت امتبه سوی عترت رسول الله صلی الله علیه وآله و دومین یادگار گرانبهای نبوی صلی الله علیه وآله است; بازگشتبه مرجعیت علمی عترت علیهم السلام در برابر همه مدعیان دانش اجتماعی، مدیریت و سیاستمداران حرفهای، بازگشتبه مرجعیتسیاسی عترت علیهم السلام در برابر همه تئوریسینها; ازگشتبه قرائت عترت از اسلام و قرآن در برابر قرائتهای غربی و شرقی و قرائتبی سوادان و بدسوادان و کعب الاحبارها و همه ناآشنایان به اندیشههای نبویصلی الله علیه وآله و علوی علیه السلام.
پاسداری از فرهنگ عاشورا آن است که به همه مسلمانان و علاقمندان شناخت اسلام در دنیا اعلام شود: تنها تفسیر مورد قبول از اسلام و قرآن و محمدصلی الله علیه وآله تفسیری است که سیدالشهداء و امامان معصومعلیهم السلام ارائه دادهاند، و اسلامی که با هر قرائتی بسازد، اسلام نیست، بلکه دینی است که بر اساس آن یزید اجتهاد می کند و خون بزرگترین نگهبان اسلام و چراغ هدایت امت و سرور جوانان بهشتی حلال شمرده میشود.
اجتهادهای ناشیانه و مغرضانه همچون قرائت های جدید، بهانهای برای تحریف دین است.
پاسداری از فرهنگ عاشورا ، مبارزه با هر گونه انحراف عقیدتی و اجتماعی به ویژه در سطح کلان و در زندگی مسؤولان و سردمداران نظام سیاسی است.
حضرت سیدالشهداء مبانی قیام عاشورا را برای فرزدق شاعر معروف چنین ترسیم کرده است: «ان هؤلاء قوم لزموا طاعة الشیطان و ترکوا طاعة الرحمان و اظهروا الفساد فی الارض و ابطلوا الحدود و شربوا الخمور و استاثروا فی اموال الفقراء و المساکین و انا اولی من قام بنصرة دین الله و اعزاز شرعه و الجهاد فی سبیله، لتکون کلمة الله هی العلیا; (6) اینان اطاعتشیطان را سخت متعهدند و اطاعت رحمان راکنار گذاشتهاند، در زمین تباهی پدید آوردهاند، حدود الهی را معطل گذاشتهاند، میگساری میکنند و اموال فقیران و محرومان را به خود اختصاص میدهند. و من از هر کس دیگر به یاری دین و عزت بخشیدن به شریعت او و جهاد در راه او شایسته ترم، باشد که سخن خدا برترین باشد.»
پینوشتها:
1) بحار الانوار، ج 44، ص 248.
2) سنن ابن ماجه ، ص 65.
3) بحار الانوار، ج 43، ص 297.
4) مریم/ 96.
5) مستدرک الوسائل، ج 10، ص 318.
6) فرهنگ جامع سخنان امام حسین، ص 280.